هر بازرگانی که محصول خود را به بازار عرضه می کند می تواند برای محصول خود، ثبت برند مخصوصی نماید. به این طریق که باید برند مزبور را طبق قانون در اداره ی ثبت شرکت ها و علائم و اختراعات به ثبت رساند. برای همین منظور ماده ی 2 قانون ثبت علائم و اختراعات مقرر داشته است که: «حق استعمال انحصاری برند فقط برای کسی شناخته خواهد شد که علامت خود را به ثبت رساند.» .برای ثبت برند لازم است که کلیه ی مدارک لازم قانونی فراهم باشد و با رعایت کامل مقررات، مراحل قانونی ثبت برند طی شده باشد.

نحوه و مراحل ثبت برند

متقاضیان جهت ثبت اظهارنامه ی برند می بایست با ورود به سامانه ی http://iripo.ssaa.ir اقدام به ثبت برند نمایند. این سامانه جهت ثبت علائم تجاری در نظر گرفته شده است و شما می توانید بدون مراجعه ی حضوری به اداره ی ثبت علائم تجاری، علامت خود را ثبت نمایید.

پاسخ اداره صرفاً از طریق بخش پیگیری اظهارنامه و خلاصه پرونده قابل مشاهده است و تمامی مکاتبات در خصوص اظهارنامه از طریق همین سامانه، بخش ثبت انواع درخواست (رفع نقص، پرداخت حق الثبت، تمدید، انتقال و ...) امکان پذیر است.

لذا چنانچه گقتیم، برای ثبت برند پس از ورود به سامانه ی گفته شده می بایست با کلیک روی لینک ثبت نام کلیه ی مراحل را گام به گام طی کنید. لازم است قبل از شروع مراحل، مدارک مورد نیاز را آماده نمایید و آن ها را اسکن کنید.

مدارک ثبت برند

شخص حقیقی: کپی شناسنامه، کارت ملی،کپی کارت بازرگانی (در صورتی که از حروف لاتین استفاده شده باشد)، کپی مجوز فعالیت (جواز تاسیس، پروانه ی بهره برداری، پروانه ی ساخت، جواز کسب یا کارت بازرگانی و یا هر گونه گواهی فعالیت صادره از نهادهای نظارتی و حاکمیتی دولتی)

شخص حقوقی: کپی شناسنامه، کپی کارت ملی،کپی روزنامه ی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت (از آخرین تغییرات شرکت نباید بیش از دو سال گذشته باشد)، کپی مجوز فعالیت (جواز تاسیس، پروانه ی بهره برداری، پروانه ی ساخت، جواز کسب یا کارت بازرگانی و یا هر گونه گواهی فعالیت صادره از نهادهای نظارتی و حاکمیتی دولتی)، کارت بازرگانی (در صورتی که از حروف لاتین استفاده شده باشد)

نکته: در صورتی که در تصویر علامت یا نام مورد نظر شما جهت ثبت، کلمه یا حروف لاتین استفاده نشده باشد، ارائه ی کارت بازرگانی الزامی نخواهد بود.

پس از پایان مراحل، کد رهگیری را دریافت خواهید کرد و در صورت تایید مدارک توسط کارشناس مربوطه، دو نسخه قرارداد به آدرس شما ارسال خواهد شد. شما باید پس از امضای هر دو نسخه  یکی از نسخ را به همراه مدارک برابر اصل شده و فیش واریزی به آدرس مرکز ارسال کرده و پس از دریافت مدارک، مراحل ثبت برند شروع خواهد شد.

بررسی اظهارنامه ثبت برند صرفاً بر اساس اولویت زمان ثبت آن ها در سامانه می باشد. لذا حضور متقاضیان محترم در اداره تاثیری در فرآیند انجام کار ندارد. پس از تکمیل فرم مربوطه توسط متقاضی در سامانه اداره ی مالکیت صنعتی، اظهارنامه را از لحاظ انطباق با شرایط و مقررات مندرج در این قانون بررسی می کند. در صورتی که اداره به دلیل رعایت الزامات قانونی و عدم وجود مشابه و یا عین برند درخواستی، علامت را قابل ثبت بداند، اجازه ی انتشار آگهی مربوط به آن را صادر می کند و در صورتی که در مدارک ارسالی و یا تنظیم محتوای اظهارنامه نقصی وجود داشته باشد ابلاغیه ی رفع نقص می فرستد.

ابلاغیه ی رد اظهارنامه ثبت برند نیز زمانی اتفاق می افتد که در عنوان و یا تصویر علامت، الزامات قانونی رعایت نشده باشد یا اینکه پس از بررسی مشابه و یا عین علامت درخواستی برای کالاهای مورد نظر شما، قبلاً به نام شخص دیگری ثبت شده باشد وحالت دیگر نیز  ممکن است زمانی پیش آید که بخشی از کالاها و یا خدمات  قابل ثبت نباشد که در این صورت ابلاغیه ی رد بخشی از موارد خواسته شده در اظهارنامه صادر می شود. در ضمن، تاریخ ابلاغیه ای که در خلاصه پرونده رؤیت می شود به منزله ی تاریخ ابلاغ قانونی تلقی می شود.

لذا چنانچه گفته شد، اداره ی مالکیت صنعتی، اظهارنامه را از لحاظ انطباق با شرایط و مقررات مندرج در این قانون بررسی می کند و در صورتی که علامت را قابل ثبت بداند، اجازه ی انتشار آگهی مربوط به آن را صادر می کند. لازم به یادآوری است مطابق قانون، ثبت برند اختیاری است، مگر در مواردی که دولت آن را اجباری نماید. تبصره ی ماده ی یک قانون ثبت، ثبت علائم و اختراعات مواردی را که دولت، داشتن و ثبت علامت تجارتی را که اجباری و از قاعده ی فوق مستثنی دانسته اعلام کرده و در اجرای این تبصره  تصویبنامه ی مورخه 3/2/28 هیئت وزیران ثبت علائم کالاهای زیر را اجباری کرده است: داروهای اختصاصی (اسپسیالیته) مورد استعمال طبی یا بیطاری، مواد غذایی که در لفاف و ظروف مخصصوص باشند، نوشیدنی ها و آب های گازدار، لوازم آرایش که برای استعمال مستقیم بر روی پوست انسان به کار می رود.

طبق قانون، اظهارنامه ی ثبت برند به همراه نمونه علامت و فهرست کالاها یا خدماتی که ثبت برند برای آن ها درخواست شده و بر اساس طبقه بندی قابل اجرا یا طبقه بندی بین المللی باشد به اداره ی مالکیت صنعتی تسلیم می شود. پرداخت هزینه های ثبت برند، بر عهده ی متقاضی است و تمامی هزینه ها برای اظهارنامه با مالک ایرانی فقط از طریق همین سامانه قابل پرداخت است. لذا امکان ثبت درخواست هایی که هزینه ی مربوطه در بانک پرداخت شده باشد وجود ندارد.

پس از انتشار آگهی اظهارنامه و تا زمان ثبت برند، متقاضی از امتیازات و حقوقی برخوردار است که در صورت ثبت برخوردار خواهد بود. با این حال هرگاه به وسیله ی متقاضی ثبت، درباره ی عملی که پس از آگهی اظهارنامه انجام شده دعوایی مطرح شود و خوانده ثابت کند که در زمان انجام عمل، علامت قانوناَ قابل ثبت نبوده است، به دفاع خوانده رسیدگی و در مورد ثبت یا عدم علامت تصمیم مقتضی اتخاذ می شود. در صورتی که اداره ی مالکیت صنعتی تشخیص دهد که شرایط مندرج در این قانون رعایت شده است علامت را ثبت کرده و آگهی مربوط به ثبت آن را منتشر و گواهینامه ی ثبت را به نام متقاضی صادر می نماید.

مدت اعتبار ثبت برند ده سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ی ثبت آن می باشد. این مدت با درخواست مالک آن برای دوره های متوالی ده ساله با پرداخت هزینه ی مقرر قابل تمدید است. یک مهلت ارفاقی شش ماهه که از پایان دوره شروع می شود، برای پرداخت هزینه ی تمدید با پرداخت جریمه ی تاخیر در نظر گرفته می شود. هر ذی نفع می تواند از دادگاه، ابطال ثبت برند را درخواست نماید. رسیدگی به اختلافات ناشی از اجرا این قانون و آئین نامه ی اجرایی آن ،طبق ماده ی 59 ،در صلاحیت شعبه یا شعب خاصی از دادگاه های عمومی تهران می باشد.

چنانچه کسی تقاضای ثبت علامت بازرگانی معینی را کند و دیگری آن را عین علامت ثبت شده ی خود بداند یا آن را شبیه علامت خود تشخیص دهد به طوری که شباهت مذکور مصرف کنندگان عادی اجناس وی را به اشتباه اندازد می تواند به ثبت برند او اعتراض کند.

سیستم ثبت علامات تجارتی در ایران طریقه ی اعلامی است. رسیدگی اداره ی ثبت محدود است به اینکه علامت مقررات قانونی نباشد و شباهتی با علامات ثبت شده ی قبلی نداشته باشد. چون تشخیص شباهت بین دو علامت امری است نظری، ممکن است علامت طوری معرفی شده که در بدو امر شباهت با علامت ثبت شده ی قبلی معلوم نگردد یا اینکه صاحب علامت قبلی راجع به درجه ی شباهت با اداره ی ثبت موافق نباشد. زیرا قانون ثبت علائم تجارتی و اختراعات تصریح می کند که شباهت علامت با علامت دیگری که ثبت شده است به اندازه ای باشد که مصرف کنندگان عادی یعنی اشخاصی را که اطلاعات مخصوصی ندارند به اشتباه اندازد.

علاوه بر آن ممکن است شخصی هنوز تقاضای ثبت برند خود را ننموده باشد و قبل از آن که او اقدام کند شخص دیگری همان علامت را بخواهد به نام خود ثبت کند. به این جهت ماده ی 16 قانون ثبت علائم و اختراعات مقرر می دارد:

اشخاص ذیل می توانند نسبت به علامتی که تقاضای ثبت آن شده یا به ثبت رسیده است اعتراض کنند:
1)کسانی که آن علامت را علامت تجارتی خود می دانند.
2)کسانی که آن علامت با علامت آن ها به اندازه ای شباهت دارد که مصرف کنندگان عادی را به اشتباه می اندازد.

در هر یک از دو صورت فوق الذکر اگر معترض، کسی باشد که علامت قبلاَ به اسم او ثبت نشده است باید در حین اعتراض برای خود مطابق مقررات این قانون تقاضای ثبت کرده، حق الثبت و تمام مخارج مربوط به آن را قبلاَ تادیه نماید. در مورد کسانی که موسسه ی آن ها در خارج از ایران واقع است حق اعتراض مشروط به شرط معامله ی متقابل مذکوره در فقره ی دوم ماده ی 4 می باشد. بنابراین اعتراض به ثبت ممکن است قبل از ثبت به عمل آید و یا بعد از ثبت آن.

اعتراض قبل از ثبت برند:

اعتراض قبل از ثبت برند باید در ظرف 30 روز از تاریخ انتشار آگهی مربوط به تقاضای ثبت علامت به عمل آید. معترض باید علاوه بر ذکر اسم و شغل و اقامتگاه خود کلیه ی دلایل و مدارک خود را نیز توضیح داده و ضمیمه کند.اداره ی ثبت موظف است در ظرف ده روز از تاریخ وصول اعتراض نامه مراتب را به درخواست کننده ی ثبت ابلاغ کند. چنانچه معترض ظرف 60 روز از تاریخ ابلاغ اعتراض نامه به متقاضی ثبت اعتراض خود را تعقیب ننمایند علامت تقاضا شده به نام درخواست کننده ی آن به ثبت خواهد رسید.

اعتراض بعد از ثبت برند:

چون ممکن است اشخاص ذی نفع متوجه آگهی تقاضای ثبت برند نشوند یا آنکه بعد از ثبت علامت طریقه ی استعمال آن طوری باشد که مصرف کنندگان عادی را به اشتباه اندازد طبق ماده ی 22 قانون ثبت علائم و اختراعات اشخاص ذی نفع می توانند در ظرف سه سال بعد از تاریخ ثبت برند نسبت به آن اعتراض کنند.

اعتراض به رد تقاضای ثبت برند از طرف اداره ی ثبت:

اداره ی ثبت قبل از قبولی تقاضای ثبت برند موظف است رسیدگی کند که آیا تقاضای ثبت مطابق اصول پیش بینی شده در قانون تنظیم شده و جزء علائم ممنوعه نیست و همچنین شباهتی با علامات ثبت شده ی قبلی ندارد و چنانچه تشخیص دهد که علامتی واجد شرایط لازم برای ثبت نیست اختیار دارد تقاضای ثبت برند را رد کند. برای حفظ حقوق اشخاص در مورد مقابل تصمیمات اداره ی ثبت قسمت آخر ماده ی 7 قانون ثبت علائم و اختراعات مقرر می دارد: در صورتی که تقاضای ثبت برند رد شود علل رد باید صریحاً ذکر گردد.

طرح صنعتی هرگونه ترکیب خطوط یا رنگ ها و هرگونه شکل سه بعدی با خطوط ،رنگ ها و یا بدون آن به گونه ای که ترکیب یا شکل یک فرآورده صنعتی یا محصولی از صنایع دستی را تغییر دهد طرح صنعتی است.

در واقع هرگونه خطوط و رنگهایی که با هم ترکیب شوند و شکل ظاهری یک محصول را تغییر دهند و باعث افزایش زیبایی و جذابیت آن برای مصرف کنندگان شوند طرح صنعتی می گویند و باید ثبت شوند

پس اگر قصد ثبت طرحی را داریم باید به فکر نوآوری و تغییرات ظاهری باشیم نه فنی.

وقتی محصولی طراحی و تولید شده و وارد بازار میشود در صورت موفقیت با استقبال فراوان از سوی مصرف کنندگان روبرو می شود و در اینصورت رقبا سعی میکنند محصولاتی را شبیه آن تولید کنند به همین دلیل همیشه طراحان نگران سو استفاده از طرح های صنعتی خود هستند و آنها با ثبت طرح صنعتی خود می توانند اجازه کپی برداری و سو استفاده از طرح و ایده خود را از رقبا بگیرند.و در صورت بروزهرگونه مشکل وکپی برداری و سرقت می توانند از طریق مراجع قانونی پیگیری و شکایت کنند و از حق خود دفاع کنند .

با داشتن مدرک ثبت طرح صنعتی می توانند امتیاز طرح خود را واگذار کرده یا بفروشند.

می توانند از تسهیلات بنیاد ملی نخبگان استفاده کنند.

شرکت های دانش بنیان تاسیس کنند.

خط تولید راه اندازی کنند باعث توسعه اقتصادی شوند.

تولیدکنندگان و طراحان صنعتی باید به این نکته دقت کنند که اگر ثبت طرح صنعتی خود را انجام ندهند امکان این وجود دارد که از طرح آنان سواستفاده شده و محصولاتی شبیه محصولات آنها ایجاد شود که باعث می شود اعتبار محصولاتشان کاهش یابد و به سود فروششان صدمه بزند بنابراین با ثبت طرح صنعتی طرح آنها از امنیت برخوردار می باشد و می توانند از سود حاصله نهایت بهره برداری را داشته باشند.

مراحل ثبت طرح صنعتی:

ارائه اظهارنامه مربوط به طرح صنعتی

همراه داشتن اسناد و مدارک مربوط  به طراح

در صورت دو بعدی بودن طرح صنعتی داشتن نمونه طرح گرافیکی از تمامی زوایا